Özgül öğrenme güçlüğü normal ya da normalin üzerinde bir zekaya sahip olmakla birlikte okul başarısı gösteremeyen bireylerde görülen bir bozukluktur.  Özellikle okula yeni başlayan çocuklarda okumayı öğrenme de güçlük olarak kendini göstermektedir. Bunun yanı sıra dinleme, konuşma, okuma-yazma, akıl yürütme ile matematik becerilerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli güçlüklerle ve kendini idare etme, sosyal algılama ve etkileşim sorunları ile de karşımıza çıkmaktadır.

Özgül öğrenme güçlüğü, öğrenmeyle ilgili bir sorun olarak algılanmakta ve tanıtılmakla birlikte; gördüğümüz, duyduğumuz, dokunduğumuz, tanımaya çalıştığımız şeylerin algılanmasıyla ilgili ya da işlenmesiyle ilgili bir sorun olarak yaşanmaktadır.

Öğrenme sorunlarına erken yaşta müdahale edilmesi buna bağlı yaşanacak sorunları da ciddi ölçüde azaltmaktadır ancak yapılan araştırmalar gösteriyor ki özgül öğrenme güçlükleri konusu yeterince bilinmemekte buna bağlı olarak da erken müdahale zamanında yapılamamaktadır.

Özgül Öğrenme Güçlüğü Belirtileri:

• Okumayı geç ve zor öğrenme
• Okurken harf-kelime atlama ya da ekleme, okumada duraklama
• Duyduğunu yazabilmede ve yaşıtlarının hızında okumada zorlanma
• Okurken satır atlama ya da satır tekrarlama
• Yavaş ve düzensiz yazma, defteri düzensiz kullanma
• Kalemi farklı tutma
• Çok bastırarak yazma, yazarken çabuk yorulma
• Yazarken harf atlama, büyük küçük harfleri yanlış kullanma
• B-p, b-d harflerini karıştırma, 3’ü 5,6’yı 9 olarak algılama, sözcükleri ters çevirerek yazma örneğin ev yerine ve yazma
• Matematikte zorlanma
• Çarpım tablosunu öğrenmede zorlanma
• Top yakalama, ip atlama, yap-boz yerleştirmede güçlük ve derinliği kestiremediği için eşyalara çarpma gibi uzaklık-derinlik-boyut algılamasında bozukluklar
• İşitilen kelimeleri yanlış anlama
• Gözleri kapalı iken avucuna ya da sırtına yazılan harfi tanıyamama, eline verilen nesneyi tanıyamama
• Sağı solu öğrenmede, yön bulmada güçlük
• Dün-bugün, önce-sonra kavramlarını karıştırma
• Saati öğrenmede güçlük
• Dikkat, konsantrasyon sorunları
• Konuşurken sözcükleri hatırlayamama
• Sabırsızlık, tez canlılık, hareketlilik ya da durgunluk
• Yönergeleri dinlemiyor gibi görünme, unutma
• Derse ilgisizlik, ödev yapmada zorlanma,  yavaş ve verimsiz çalışma
• İşittikleri bazı harfleri karıştırma(f-v-b-m), buna bağlı benzer sesli sözcükleri karıştırma, yanlış anlama
• Bazı alanlarda zorluk yaşarken, bazı alanlarda yaşıtlarında daha üstün beceriler sergileyebilirler.

Bu belirtilerin hepsi bir arada bulunmayabilir.  Çocuktan çocuğa farklılık göstermekle birlikte bir ya da daha fazla alanda güçlük çektikleri görülmektedir.

Özgül öğrenme güçlüğü genellikle çocuğun okula başlamasıyla fark edilmektedir. Çocuk okuma ve yazmayı bu yaşta öğrendiğinden belirtiler de bu zaman içinde kendini daha çok gösterecektir. Özgül öğrenme güçlüğünün pek bilinmemesi de bu durumda etkilidir. Oysaki okul öncesi dönemlere ait de belirtileri bilinmektedir ve ne kadar erken müdahale edilirse zorlukların da o derece azalacağını gösteren araştırmalar bulunmaktadır.

Tüm bu zorluklara duygusal ve sosyal sorunlar da eklenebilir. Güvensizlik, kendini değersiz hissetme, yeterince zeki olmadığını düşünme, alınganlık, kavgacılık gözlenebilir. Okula gitme de isteksizlik, ödev yapmak istememe gibi durumlar da gözlenebilir.

Çocuğunuzda bu belirtilerin olduğunu düşünüyorsanız bir uzmana başvurmalısınız. Özgül öğrenme güçlüğü tanısı medikal ve psikolojik tetkikler sonucunda bir uzman tarafından konulmaktadır ve bu çocuklar için hazırlanmış eğitsel bir tedavi almaları gerekmektedir.

Sevgilerimle.

Şule Demir Kökçen /Psikolog

~~~