1988 “Avrupa Konseyi Yılın Müzesi” ödülünü alan Antalya Müzesi dünyanın önemli müzeleri arasında yer alıyor…

İlk defa 1922 yılında öğretmen Süleyman fikri erten tarafından 1.Dünya Savaşı’ndan sonra, bu bölgeye gelen işgal güçlerinin yağmasından kurtulan bütün eserlerin bir araya getirilmesi amacıyla kurulmuş. İlk kaleiçi’nde Alaaddin Cami’de kurulan müze, Yivli Cami’ye taşınmış 1972 yılında ise şu anda anda bulunduğu binaya taşınmış. 30.000 metrekareyi kaplayan bir alanda 14 sergi salonu bulunuyor. Anadolu topraklarında en zengin geçmişe sahip bölgelerden biri olan Antalya Bölgesinde bulunan üç antik kültür bölgesi nde bulunan eserler ( Lykia, Pamphylia ve Pisidia ) bu müzede yer alıyor.

Müzenin salonlarında; ilk insanla başlayan dönemden, bugüne kadar geçen binlerce yıllık süreci yansıtan bir çok eser bulunuyor. Çoğunlukla kronolojik sunumlar yapılsa da yer yer konularına göre de sergilenen eserler görülüyor.

Müzeyi gezerken çok keyif aldım. Geçmişin ayak izlerini hayranlıkla seyredip, büyüsüne kapıldım. Elbette eserlerin hepsinden bahsetmek mümkün olmayacaktır. Simgesel olarak HERAKLES LAHİTLERİ’nden bahsedip sizi bu mükemmel müzeden fotoğraflarla bir kaç fotoğrafla baş başa bırakıyorum…

HERAKLES LAHİTLERİ

Perge şehri Aksu Ovası’nın topraklarını ikiye bölerek nehrin yanında kurulmuş etkileyici bir şehirdir. Anıt çeşmeden akan suların sütunlu caddeden kanal boyunca ilerlediği bu görkemli şehir; tiyatrosuyla, stadyumuyla, kuleler ve agorasıyla dönemin en güzel kentlerinden birisi olarak çıkıyor karşımıza…

Yaptıkları heykellerle, şaheser oluşturan Pergelilerin usta işçiliklerini, lahitlerinde de görmek mümkün. İşte bunlardan biri de tanesi HERAKLES LAHİTLERİ…

Antalya Müzesi’nde iki adet Herakles Lahdi bulunuyor. Bunlardan bir tanesi Perge’de yapılan kazılar sonucu çıkarılan ve 1962 yılından beri müzede sergilenen lahit olup, diğeri 1974 yılında yine Perge’den çıkarılmış 7 parça halinde yurt dışına kaçırılmak istenirken yakalanmış ve 1980 yılında yine müzede yer alan lahit…

Lahdin kapağı, üçgen alınlıklı çatı biçimindedir. Alınlıklarında mezarı koruyan Medusa başı yer alıyor.

Herakles; Tanrı Zeus’un ile ölümlü Alkmene’nin oğludur. Hera kocasının bir ölümlüyle kendisine ihanet etmesini içine sindiremez ve bu birleşmeden dünyaya gelen Herakles’ten nefret eder. Bu yüzden Herakles’e gücünü kullanarak cinnet geçirtir. Herakles geçirdiği cinnet sonucu, karısını ve çocuklarını öldürtür. Herakles kendine geldiğinde, bütün günahlarından arınmak ister. Danıştığı Apollon kahini, Kral Eurystheus’un hizmetine girerek günahlarından kurtulabileceğini ve ölümsüz olabileceğini söyler. Hera’nın yandaşı olan kral şart olarak birbirinden zor 12 işi buyurur.

Herakles’in yaptığı on iki iş uzun yanda ve diğer yüzde sütunlar arasında tek tek sırayla anlatılmaktadır. Herakles, ilk sahneden itibaren fizyolojik değişimler gösterir ve yaşlanma süreci izlenebilir.

I.UZUN YAN:

1-Herakles, postuna ok veya mızrak işlemeyen Nemea Aslanı‘nı elleriyle boğarken tasvir edilmiştir. Aslanın postunu yüzerek kendine zırh edilmiştir. Aslanın postunu yüzerek kendine zırh edinir. Herakles çoğunlukla bu post ile gösterilir.

2-Lerna bataklığında yaşayan, başı insan biçimli Hydria adlı ejderin saçlarından kavramış, kafasını kopartmaya hazırlanırken tasvir edilmiştir. Efsaneye göre ejderin kestikçe çoğalan kafalarını tek tek koparır ölümsüz olan başını da bir kayanın altına gömer.

3-Eurymanthos dağında yaşayan korkunç yaban domuzunu, yelesinden yakalamış olarak tasvir edilmiştir. Domuzu bir ağ ile yakalayarak Kral Eurystheus’a götürür.

4-Tanrıça Artemis’e ait altın boynuzlu, tunç ayaklı geyiği diziyle bastırarak dört ayağı üzerine diz çöktürmüş olarak tasvir edilmiştir. Geyiği önce ok ile yaralayarak yakalar ve krala götürür.

5-Gaga ve pençeleri tunçtan, insan etiyle beslenen Stymphalos Gölü kuşlarını (kartal) oklarıyla öldürürken tasvir edilmiştir. Elinde kırık parçalardan anlaşıldığı kadarıyla, okun bir parçası kalmıştır. Diğer eliyle de yay tutuyor olmalıdır. efsaneye göre Herakles bu canavar kuşları Atina’nın verdiği zillerle ürkütmüş sonra da oklarıyla öldürmüştür.

I.KISA YAN:

6-Kral Herakles’i küçük düşürmek için yıllardır temizlenmemiş ahırları temizlemesini buyurur. Elis Kralı Augias’ın ahırlarını temizlemek için Herakles, Alpheios ve Peneios ırmaklarını ahıra yönlendirerek temizler ve bunun karşılığında vaat edilen sürüleri alamayınca kral ve oğullarını öldürür.

Lahdin dar bölümünde beline kadar çıplak yer alan figür dul kraliçe Omphale’dir. Herakles karısını ve çocuklarını öldürdükten sonra arınmak için Delphi’deki Apollon Taınağı’nda üç yıl köle olarak  çalışması gereklidir. Omphale Herakles’i üç yıl satın alır. Arınma süresi sonunda Omphale’den ayrılır ve oniki macerasını gerçekleştirir.

7-Hesperidlerin bahçesinden altın elmaları çaldıktan sonra dinlenirken tasvir edilmiştir. sağ elinde sembolü olan sopa vardır. Sol elinde muhtemelen çaldığı altın elmalar olmalıdır ancak eli mevcut değildir. Hesperidler ve bir ejderin koruduğu büyülü meyvelerin bulunduğu bahçeden dünyayı omuzunda taşıyan Atlas’ı kandırarak elde ettiği altın elmaları daha sonra Tanrıca Athena’ya verir.

II.UZUN YAN:

8-Herakles sağ diziyle sırtına basarak Minotauros adlı azgın boğaya diz çöktürmüş olarak tasfir edilmiştir diğer uzun sütunda. Girit kralı Minos’a ait olan Poseidon tarafından kudurtulan boğa, ekinlere zarar vererek adayı açlık tehlikesiyle karşı karşıya bırakır. daha sonra Herakles, azgın boğayı boynundan tutarak Yunanistan’a götürür.

9-Herakles diz çökmüş olan Diomedes’i öldürürken tasvir edilmiştir. İnsan eti yiyen yabani atların sahibi Trakya Kralı Diomedes ile çarpışan Herakles, kralı öldürüp etlerini atlara yedirir. Diomedes’in ölümünden sonra ehlileşen atlar, sahnenin sağ üst kısmında sembolize edilmiştir.

10-Herakles, atının üzerindeki Amazonlar Kraliçesi Hyppolite’yi öldürmek üzereyken tasvir edilmiştir. Amazon’un başı mevcut değildir. Ancak  Herakles’in kollarının hareketinden başını kavramış olduğu anlaşılmaktadır. Kral Eurystheus’un kızı Admete, Ares’in Amazonlar Kraliçesi Hyppolite’ye armağanı olan büyülü kemeri ister. Herakles kraliçeyi öldürür, kemeri alır.

11-Herakles, diz çöktürdüğü üç başlı devin başından tutmuş öldürmek üzereyken tasvir edilmiştir. Kral Eurystheus, dünyanın batı ucunda bulunan, Okeianos ırmağının bir adasında yaşayan, dev Geryoneus’un büyük sığır sürülerini getirmesini ister. Herakles sığırları almak için Cebelitarık Boğazı’nı geçer. Anı olarak geçit yerine iki sütun diker.(Herakles Sütunları) Daha sonra Okeianos ırmağını geçerek devi öldürür ve sığırları krala götürür. Sığırlar sahnenin sağ üst kısmında sembolize edilmiştir.

12-Herakles üç başlı köpek biçimindeki, Kerberos’u başından tutarak oturtmuş olarak tasvir edilmiştir. Bu oniki işin en zorudur. Hermes ve Athena’nın yardımıyla Herakles yeraltı ülkesine iner. Orada bağlı bulunan Theseus’u kurtarır ve üç başlı Kerberos köpeğini yeryüzüne çıkarır. Kral Eurystheus bu köpeği görünce korkar, Herakles’de Kerberos’u Hades’e geri götürür.

II.KISA YAN:

Tam ortada iki sütun arasında iki kanatlı, öteki dünyayı sembolize eden lahdin kapısı yer alır. Kapı üzerinde yunus balığı ve Hermeler bulunan panolarla süslüdür. Kapının her iki tarafında yas tutan Dioskurlar mezara bekçilik etmektedirler…

 KARATAŞ – SEMAYÜK  ELMALI (KÜP MERMER)

ELMALI KARATAŞ SEMAYÜK İLK TUNÇ ÇAĞI-2 İ.Ö.2500

 OSMANLI DÖNEMİ

OSMANLI DÖNEMİ

YÖRÜK ÇADIRI

VE SON OLARAK PİRİ REİS’DE UNUTMUYORUZ…