Türkiye’de yeni internet yasası onaylandı ve yürürlüğe girdi. Yasa ifade özgürlüğü ve kişisel verilerin korunması bakımından hukuki sakıncalar içeriyor. Ayrıca internet ekosistemini olumsuz etkileyeceği dile getiriliyor. Getirilen düzenlemeler ise şöyle:

1. Bir internet sitesinde özel hayatın gizliliği ihlal edilirse, doğrudan 4 saat içinde erişim engelleme kararı verilebilecek. Bu kararı mahkemeden önce -devlete bağlı olarak çalışan bir idari kurum olan- Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) verecek ve ardından mahkemeye gidilerek bu karar kesinleştirilecek.

2. Özel hayatın ihlal olduğu gecikmesinde sakınca olan durumlarda, Kurum Başkanı erişim engelleme emri verebilecek. Bu karardan sonra mahkemeye gitmek gerekmeyecek. Yani Başkan emri ile site kapatılabilecek. Diğer yandan özel hayatın gizliliği ihlal edilen durumların ve acil durumların ne olduğu kanunda tanımlanmış değil. Ayrıca yayınlanmasında kamu yararı olan haller de kanunla korunmuş değil.

3. Bir internet sitesinde kişilik hakkı ihlalinde; artık uyar kaldır sistemine başvurmak gerekmeden, Mahkemeden 24 saatte erişim engelleme kararı alınabilecek. Hakim sitenin bir sayfasını ya da gerekli görürse tümünü kapatma yetkisine sahip. Kişilik hakkı ihlal edilenin cevap hakkı da kaldırıldı.

4. Kişilik hakkı ihlali sebebiyle bir site hakkında erişim engelleme kararı verildiğinde, önceden alınmış aynı kararla, yeniden mahkemeye başvurmadan, aynı mahiyetteki başka siteleri de kapattırmak mümkün. Bunun için Birlik yetkilendirildi.

5. Yeni yasa ile getirilen URL engelleme, sitenin sadece bir sayfasını engelleyeceği için olumlu gibi algılanıyor. Ancak bu sistem için kullanıcıların görüntülemek istediği tüm web adreslerinin bir süzgeçten geçmesi gerekir. Bu sistem hem interneti yavaşlatabilir, hem de kişilerin internetteki her hareketinin takip edilmesine sebebiyet verebilir.

6. Tüm erişim sağlayıcılar, kurulacak Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne üye olmak zorundalar. Aksi halde faaliyet göstermek yasak. Ayrıca bu birlik üyesi erişim sağlayıcılar, gönderilen erişim engelleme kararlarını uygulamak zorunda. TİB tarafından talep edilen tüm bilgi, belge ve kayıtları da  teslim etmekle yükümlüler. Aksi halde ceza uygulanacak.

7. Birlik üyesi tüm erişim sağlayıcılar, URL bazlı engelleme ve alternatif erişim yöntemlerini engellemek için gerekli altyapıyı kurmak zorunda. Yani DNS değiştirmek ve VPN kullanmak da işe yaramayabilir. Ayrıca kanunen masrafı kendilerine ait olmak zorunda, bu altyapılar oldukça pahalıdır ve kullanıcılara yansıyacaktır.

8. Yer sağlayıcılar için getirilen düzenlemeyle, trafik bilgisini saklama zorunluluğu artık 6 ay değil. Minimum 1 yıldan 2 yıla kadar uzatıldı. Eskiden bu verileri sadece belli bir soruşturmaya ilişkin olarak mahkeme talep edebilirdi. Yeni yasa ile TİB talep ettiğinde, yer sağlayıcı bu verileri tümden teslim etmekle yükümlü.

Bu yasa Türkiye’de şuan onaylandı ve yürürlüğe girdi. Ancak sakıncalar tepki topladı ve hükümet yeniden teklif sundu. İkinci teklif henüz yasalaşmadı. Bu sefer de ‘mahkeme kararı olmadan TİB verileri isteyemeyecek, ancak siber güvenlik riski varsa bu verileri talep edebilir’ şeklinde bir madde görüşülüyor. Fakat ikinci teklif de sakıncaları gidermiyor. Çünkü bakış açısına göre internetteki her ihlal siber güvenlik tehdidi kapsamında sayılabilir.

Kaldı ki bu yasanın tümüyle iptali gerekir çünkü ifade özgürlüğüne ve kişisel verilerin gizliliğine aykırıdır. Ayrıca kişilerin haber alma özgürlüğüne ve bilgiye erişme hakkına da devlet eliyle kısıtlama getirmektedir. Tüm bu haklar temel hak ve özgürlüklerdendir ve kısıtlanması hem Anayasa’ya Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne de aykırıdır.

Şebnem Ahi

Avukat

(alıntıdır)