Bir alışveriş merkezinde kasada bekliyorum. Kasiyer tüm ürünleri geçirdikten sonra, ödemenin ne kadar tuttuğunu bayana söylüyor ama uzun kuyrukta bekleyenlerle hayretler içinde bakıyoruz. Bayan telefondan gözünü ayıramıyor "bir saniye" diyor ve yazışmaya devam ediyor. Hepimiz birbirimize bakışıp duruyoruz. Olayı anlamlandıramadığımız için maalesef kimse de bir şey demiyor. Bayan tekrar soruyor "ne kadar tuttu?" Kasiyere bile bakmadan rakamı bile anlamadan kredi kartını uzatıyor. Göz bir saniye bile telefondan ayrılmıyor! En son kasiyer bakıyor ki olmayacak, ürünleri kendi poşetliyor. Bayan hala telefona bakarak poşetleri alışveriş sepetine koyuyor ve telefonuyla bütünleşmiş şekilde ağır ağır ilerliyor…

Teknolojiyi iyi kullanmak "Y Kuşağı"nın özelliği iken "X Kuşağı'nın kabusu oluyor. Çevreye şöyle bir bakınca, "yemeğine odaklan bırak şu telefonu" diyen anneler, "kırk yılın başında bir aradayız sen alırsan telefonu eline bende alırım" diyen dostlar, "sana niye telefon aldık ki" diyen babalar, "ah ah eskiden telefon yokken de biz buluşuyorduk, üstelik sohbet ediyorduk, şimdikilere baksana" diyen yaşlı amcalar, teyzeler görmek mümkün oluyor. Aslında teknoloji çağında bukadarı normal derken bir de farkediyoruz ki gerçekten kimse elinden telefonu düşürmüyor ve kimse gözünü telefondan ayıramıyor. Herkes "phubbing"li…

Phubbing kelimesi phone ve snubbing kelimelerinden türetilmiş bir terim. "Snub" hiçe saymak, küçümsemek anlamına geliyor. Türkçe karşılığı iki kişiden birinin elindeki telefon ve sosyal medya ile ilgilenmesi, karşısındaki ile ilgilenmemesi olarak biliniyor.İşte size tedavisi zor bir hastalık…

Yapılan araştırmalara göre, sabah gözümüzü açtığımız anda ilk aklımıza gelenin telefon olduğu biliniyor. Uzmanlar her şeyin unutulduğunu ancak "bağımlılık" mantığıyla telefonun asla unutulmadığını ve daha uyanmadın kısa bir sosyal medya sörfü yapıldığını söylüyor. Bütün gün (ki işyeri dahil) telefonlardan kimse gözünü ayıramıyor. Aslında pubbing olarak adlandırılan bu durum saygısızlık olarak da değerlendiriliyor. Karşındakini hiçe sayıp sosyal medyada gezinme ve yazışma yapılıyor. Sohbet esnasında bile telefonlar masaya konuluyor ve ilk gelen mesajda "seni dinliyorum devam et" şeklinde karşı taraf geçiştirilerek mutlaka yanıt veriliyor.

Arkadaşla gidilen bir yerde ilk önce Foursquare ile bir check-in yapılıyor. Bir müddet kimlerin beğendiği göz ucuyla kontrol ediliyor. Sürekli yanıp sönen ekranda bir yandan kimin nereye gittiği ve check-inlerine bakılıyor. Birden Whatsapp'dan gelen mesaja konuşma kesilerek yanıt veriliyor ve "aklım sende dinliyorum devam et" deniliyor. Sonra arkadaşım fotoğraf istiyor diyerek fotoğraf çekiliyor. Sonra bu fotoğraf İnstagram'da şekillendiriliyor ve ilk önce orada yayınlanıyor. Arkasından Forusquare check-ine ekleniyor. Sonra Twitter'de keyifli bir cümleyle paylaşılıyor ve olmazsa olmaz Facebook'da yayınlanıyor. Diğer hesapları kullananlar tabi biraz daha oyalanıyor. Sohbet zamanı yarılanmışken, paylaşılan fotoğraflara yorumlar geliyor. Bir sürü bildirim sürekli sohbeti bölüyor… Bir de bakmışsın i, gözlerin masaya oturduğunda da, kalkarken de hala telefonda… Üstelik karşınızdaki size sıkıntısını anlatırken, gelen beğenilerle istem dışı tebessüm ederek onu dinliyor gibi yapmak ve çevrede olan bitenin farkına bile varamadan zamanı geçirmek de cabası…

Phubbing'in zararlarını fark edenler tarafından başlatılan  stopphubbing kampanyasının amacı; cep telefonlarının iletişime zararına dikkat çekmek! Ancak gençler, bu kampanyaya bakmak için bile cep telefonlarına kitleniyorlar.

Phubbing'e yakalanmamak ya da ondan kurtulmak sizin elinizde. Bulunduğunuz andan uzaklaşmayarak. Dünyadan kopup sanal aleme dalmayarak…

Üstelik; Carpediem "anı yaşa" diyen gençliğimiz, neden bulundukları anı yaşayamadıklarının farkında değiller acaba?

Saygı Günenç

Temmuz/2014